Effectieve strategieën voor mentale gezondheid op de werkvloer

Het probleem

De coronapandemie heeft de wereld ingrijpend veranderd. Ondanks dat de wereldwijde noodsituatie nu voorbij is, kampen veel mensen nog steeds met de mentale nasleep ervan.

Volgens onderzoek van People at Work (2023) ervaart meer dan de helft van de medewerkers in Nederland wekelijks stress, gemiddeld zeven dagen per maand. Slechts 54% van deze medewerkers voelt zich gesteund door hun leidinggevende. Vier op de tien medewerkers vinden dat managers en collega's niet goed over stress en mentale gezondheid kunnen praten en meer dan een kwart van de medewerkers (27%)  vindt dat hun werkgever niets doet om hun mentale gezondheid te verbeteren.

Werkgevers zien nu in dat het welzijn van hun medewerkers cruciaal is, maar veel organisaties weten niet waar ze moeten beginnen.

Flexibel werken

Flexibel werken is sinds de pandemie een blijvend fenomeen. Het stelt medewerkers in staat hun werktijden en -locaties aan te passen, wat een positief effect heeft op hun welzijn, productiviteit en tevredenheid. Als medewerkers hun werkuren kunnen afstemmen op hun privéleven, voelen ze zich meer betrokken en gewaardeerd, wat de productiviteit ten goede komt.

Voor werkgevers is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken, de juiste technologie beschikbaar te stellen en een cultuur van vertrouwen en open communicatie te creëren. Regelmatige evaluaties van het flexibel werken kunnen helpen om verbeterpunten te signaleren.

Stressmanagement

Naast flexibel werken kunnen werkgevers ook inzetten op andere manieren om het mentale welzijn van medewerkers te bevorderen. Workshops over ademhalingsoefeningen, yoga en meditatie kunnen stress verminderen. Ook welzijnschallenges, zoals een 30-dagenuitdaging zonder suiker, kunnen medewerkers motiveren en belonen met bijvoorbeeld cadeaubonnen of extra vrije dagen.

Wellness break rooms en VR

Een innovatieve manier om mentale gezondheid te bevorderen, is het creëren van wellness break rooms op kantoor. In deze ruimtes kunnen medewerkers ontspannen met behulp van VR, door even te ontsnappen naar rustgevende omgevingen zoals een strand of bos en deelnemen aan mindfulness- en ademhalingsoefeningen. Dit vermindert in korte tijd stress en zorgt ervoor dat medewerkers weer fris en productief aan het werk gaan.

Buddy-systemen en intervisie

Een andere effectieve manier om de mentale weerbaarheid van medewerkers te versterken, is een buddy-systeem. Regelmatige gesprekken tussen buddy’s, bijvoorbeeld tijdens een koffiepauze of online meeting, bieden een veilige omgeving om werk- en privézorgen te bespreken. Dit voorkomt gevoelens van isolatie en versterkt de band tussen collega's.

Daarnaast kunnen intervisies opgezet worden, waarin collega’s vrijwillig samenkomen om ervaringen te delen en elkaar te ondersteunen. Dit versterkt het teamgevoel en biedt medewerkers een platform om van elkaar te leren. Met een buddy-systeem en intervisiegroep wordt een ondersteunende werkomgeving gecreëerd waar medewerkers zich gesteund voelen, beter met stress omgaan en hun mentale weerbaarheid vergroten.

Lees hier meer over Hoe implementeer je effectief een buddy-systeem voor werkgeluk en welzijn

Herstelprogramma 

De aandacht voor employee wellbeing groeit, en dit vertaalt zich steeds meer naar formele regelingen en wetgeving. In Nederland zijn werkgevers wettelijk verplicht om via een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) aandacht te besteden aan zowel fysieke als mentale gezondheid van medewerkers. Deze wettelijke verplichtingen vormen de basis, maar veel organisaties gaan verder door aanvullende welzijnsmaatregelen te bieden.

Een goed voorbeeld hiervan is Microsoft, waar medewerkers ‘mental health days’ kunnen opnemen om zich te focussen op hun mentale welzijn. Deze dagen geven medewerkers de kans om preventief te herstellen van stress en dragen bij aan een gezonde werkcultuur.
Ook herstelprogramma’s, zoals extra verlofdagen na periodes van hoge werkdruk, worden steeds meer geïntegreerd in het welzijnsbeleid. Het is belangrijk dat medewerkers tijd krijgen om te ontspannen en op te laden. Een goed uitgerust personeelslid keert terug met vernieuwde energie en verhoogde productiviteit, wat de kans op een burn-out vermindert.

Naast extra verlofdagen is het van belang om regelmatig check-ins te organiseren met leidinggevenden. Dit zorgt ervoor dat problemen vroegtijdig gesignaleerd worden en medewerkers ondersteund worden in hun herstel. Door deze combinatie van extra verlofdagen en regelmatige check-ins creëer je als organisatie een ondersteunende omgeving waarin medewerkers niet alleen herstellen van stress, maar ook veerkrachtiger worden.

Langetermijnstrategie voor welzijn

Een duurzaam welzijnsbeleid gaat verder dan alleen tijdelijke initiatieven. Steeds meer organisaties kiezen voor een integrale langetermijnstrategie gericht op zowel preventie als doorlopende ondersteuning. Bedrijven zoals Deloitte hebben bijvoorbeeld uitgebreide welzijnsprogramma’s geïntroduceerd, zoals ‘Deloitte Wellness’. Dit biedt medewerkers toegang tot apps voor stressmanagement, slaapmonitoring en welzijnscoaches. Zorg hierbij voor technologie die welzijn meetbaar maakt, zoals welzijnsapps of wearables, en maak welzijn onderdeel van het reguliere evaluatieproces binnen de organisatie. Deze proactieve aanpak helpt om welzijn in real-time te monitoren en preventieve maatregelen te nemen voordat problemen escaleren.

Uit onderzoek blijkt dat organisaties die welzijn centraal stellen, zoals Deloitte, een 20% lagere uitval door ziekte ervaren (Global Wellness Institute, 2022).

Culturele veranderingen binnen organisaties

Een organisatiecultuur waarin openlijk over mentale gezondheid gesproken kan worden, draagt bij aan langdurig welzijn van medewerkers. Een mooi voorbeeld is Google. Google heeft een programma genaamd ‘Mental Health First Aid’, waarbij managers worden getraind om signalen van mentale gezondheidsproblemen te herkennen en vroegtijdig in gesprek te gaan met medewerkers. Uit onderzoek van Wellable (2022) blijkt dat 67% van de medewerkers zich veiliger voelt wanneer deze gesprekken actief door leidinggevenden worden geïnitieerd.

Maak welzijn bespreekbaar door managers te trainen in het herkennen van mentale klachten en hen de tools te geven om op een positieve manier met medewerkers in gesprek te gaan. Zo creëer je een open en ondersteunende cultuur.